Το εντυπωσιακό τοπίο της Καππαδοκίας οφείλεται σε γεωλογικές διεργασίες που ξεκίνησαν περίπου 10 εκατομμύρια χρόνια πριν και συνεχίζονται ως σήμερα. Η σύγκρουση των δύο τεκτονικών πλακών πάνω στις οποίες εκτείνεται η Καππαδοκία, οδήγησε στην έκρηξη ηφαιστείων, με αποτέλεσμα την εναπόθεση τεράστιων ποσοτήτων ηφαιστειακών υλικών (λάβας, στάχτης, σκουριάς, βασάλτη, ανδεσίτη) στην περιοχή, οι οποίες δημιούργησαν ένα στρώμα τόφφου που αρχικά έφτανε ως και τα 100μ. πάχος. Όταν κάποια στιγμή χαμήλωσε η κοίτη του Άλυ (τουρκικά Kizilirmak), ο ποταμός έγειρε προς τα βόρεια και δέχθηκε τα νερά που είχαν συγκεντρωθεί στο οροπέδιο. Έτσι ξεκίνησε η διαδικασία της διάβρωσης του ηφαιστειογενούς υλικού, στην οποία καθοριστικό ρόλο παίζουν επίσης ο αέρας, η βροχή, τα νερά που εσωκλείονται στις ρωγμές των πετρωμάτων και οι μεγάλες και απότομες μεταβολές της θερμοκρασίας.
Η ποικιλομορφία των περίφημων σχηματισμών της Καππαδοκίας οφείλεται στη διαφορά της σύστασης των υλικών και στη διαφορετική ταχύτητα διάβρωσής τους. Από αυτήν εξάλλου τη μορφολογική και χρωματική ποικιλία προέκυψαν διάφοροι χαρακτηρισμοί όπως η «Κοιλάδα των Σπαθιών» (Kiliçlar Vadisi) και η «Κοιλάδα των Ρόδων» (Güllü Dere). Πράγματι, μέσα σε αυτήν την σχεδόν τριγωνική έκταση στην καρδιά της Μικράς Ασίας, που ορίζεται στα νότια από τη Νίγδη, στα δυτικά από το Aksaray, στα ανατολικά από την Καισάρεια και στα βόρεια από την καμπύλη που σχηματίζει ο Άλυς, δημιουργούνται επιμέρους κοιλάδες, η καθεμιά με τα δικά της χαρακτηριστικά. Ξεχωρίζουν ωστόσο εκείνες των Κοράμων (Göreme), του Περιστρέμματος (Ihlara, Belişirma) και της Σοανδού (Soğanli) όχι μόνο για το φυσικό τους τοπίο, αλλά και για την πληθώρα των λαξευτών βυζαντινών ναών. Η κοιλάδα των Κοράμων και η περιοχή που περικλείεται από το Nevşehir (Νεάπολη/ Νύσσα), το Avanos, το Προκόπι (Ürgüp), το Yeşilöz και το Soğanli, καθώς επίσης οι υπόγειες πόλεις της Μαλακοπής (Derinkuyu) και της Ανακού (Kaymakli) αποτελούν από το 1985 Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Τη μοναδικότητα του καππαδοκικού τοπίου συμπλήρωσε εδώ και αιώνες ο ανθρώπινος παράγοντας, με τη δημιουργία υπέργειων και ενίοτε υπόγειων κατοικιών, ναών και μονών.