Η μονή της Αγίας Αικατερίνης είναι κτισμένη σε υψόμετρο 1600 μ. επί του όρους Σινά, σημερινό Gebel Musa («Όρος του Μωυσή»), στα νότια της ομώνυμης χερσονήσου.

Η εγκατάσταση μοναχών σε αυτόν τον αφιλόξενο και ερημικό τόπο πιθανόν ξεκίνησε τον 3ο αι., η καθαυτό όμως ιστορία της μονής έχει ως αφετηρία της την ανοικοδόμηση της τρίκλιτης βασιλικής και του τείχους από τον Ιουστινιανό Α΄ (527-565). Οι εργασίες πρέπει να εκτελέστηκαν ανάμεσα στο 548 (έτος θανάτου της Θεοδώρας) και στο 565 (έτος θανάτου του Ιουστινιανού), όπως συμπεραίνεται από επιγραφή που σώζεται στα δοκάρια της στέγης του ναού. Άλλη επιγραφή στο ίδιο σημείο διασώζει το όνομα του αρχιτέκτονα της βασιλικής, που ήταν ο Στέφανος από την Αιλά (σημερινή Άκαμπα). Ο ναός αρχικά ετιμάτο στη Μεταμόρφωση, ενώ η μονή στην Παναγία. Η αφιέρωση στην αγία Αικατερίνη, η οποία παραμένει ως σήμερα, καθιερώθηκε περίπου στον 11ο αι., μετά την εύρεση και μεταφορά του λειψάνου της στο ναό μεταξύ 8ου και 9ου αι.

Η διασφάλιση της λειτουργίας του μοναστηριού και μετά την εξάπλωση του μωαμεθανισμού τον 7ο αι., έγινε μέσω της ιδιόχειρης διαθήκης του Μωάμεθ («Αχτιναμές»), της οποίας την ισχύ αναγνώρισαν και οι Οθωμανοί κατακτητές.

Πέρα από την αδιαμφισβήτητη πνευματική της προσφορά, η μονή αποτελεί και ένα μεγάλο πολιτισμικό θησαυροφυλάκειο με πλήθος χειρογράφων και φορητών έργων τέχνης, αξιόλογων ψηφιδωτών και τοιχογραφιών. Από το 2003 μάλιστα, συμπεριλαμβάνεται στον Κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Σήμερα, αποτελεί ένα διεθνούς φήμης προσκύνημα, το οποίο δέχεται πλήθος προσκυνητών και επισκεπτών.